یاقوت سرخ در ترازوی قیمت‌گذاری

ایرنا- زرشک، محصول استراتژیک و انحصاری خراسان جنوبی است که در فصل پاییز به بار نشسته و روانه بازار می‌شود، گویا قیمت‌ این محصول که با رنج فراوان حاصل می‌شود با اینکه امسال نسبت به سال قبل دو تا سه برابر افزایش یافته اما باز هم گلایه زرشک‌کاران را به دنبال داشته است.به همین منظور نشستی با حضور رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند، مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی و زوج کشاورز نمونه روستای مهمویی بیرجند در خصوص «خرید، فروش، صادرات و فرآوری» محصول زرشک برگزار شد. رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، گفت: چهار سال است به قیمت‌گذاری محصول استراتژیک زرشک ورود کرده‌ایم و در همه این سال‌ها سعی کرده‌ایم منافع کشاورز در اولویت تصمیم‌گیری‌ها قرار بگیرد. خیریه افزود:امسال کمیته قیمت‌گذاری زرشک حدود ۲ ماه زودتر از موعد برگزار شد به این دلیل که واسطه‌ها و دلال‌ها از استان‌ها و شهرستان‌های مجاور برای پیش خرید محصول زرشک در باغ ها حضور پیدا کرده بودند.وی بیان کرد: در جلسه نهایی کمیته قیمت‌گذاری که چهارم مهر برگزار شد قیمت پایه زرشک تازه با شاخه، ۱۰ هزار تومان تعیین شد و کشاورزان نباید از این قیمت پایین‌تر محصول را بفروشند.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تاکید کرد: کشاورزان توجه داشته باشند قیمت تعیین شده پایین‌ترین قیمت است و بر اساس کیفیت محصول می‌توانند آن را حتی تا ۲۰ هزار تومان هم به فروش برسانند به این صورت که پنج کیلوگرم زرشک تر معادل یک کیلو زرشک خشک باید هر کیلو ۱۰ هزار تومان، چهار کیلو تازه یک کیلو خشک ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و سه کیلو تازه یک کیلو خشک باید هر کیلوگرم آن ۱۵ هزار تومان به فروش برسد. وی با بیان اینکه هزینه‌های ایاب و ذهاب بر عهده شرکت تعاونی‌های خریدار است اظهار کرد: شرکت تعاونی‌های پنج شهرستان دارای زرشک در استان برای جمع‌آوری و خرید این محصول اعلام آمادگی کرده‌اند.خیریه ادامه داد: وقتی حداقل قیمت ۱۰ هزار تومان تعیین شده و شرکت‌های تعاونی نیز برای جمع‌آوری و خرید محصول همکاری می‌کنند چرا باید کشاورزان محصول خود را با قیمت‌های پایین‌تر از این قیمت به دست دلال بدهند.

کشاورزان از قیمت زرشک بی‌اطلاع  هستند

محمد براتی از زرشک‌کاران روستای مهمویی بیرجند هم گفت: اطلاع‌رسانی دقیق در ارتباط با قیمت‌ تعیین شده و سایر حمایت‌های دولت از کشاورزان به درستی انجام نمی‌شود. وی ادامه داد: کشاورزان در مزارع و باغات خود مشغول کار هستند نمی‌دانند مسئولان چه تصمیمی برای آنها می‌گیرند لذا خیلی راحت محصول خود را در اختیار دلال قرار می‌دهند. براتی تصریح کرد: از آنجایی‌که با آغاز فصل پاییز و بارش و باران‌های احتمالی، برداشت یاقوت‌های سرخ کویر نیز در استان شروع می‌شود برخی کشاورزان به دلیل نداشتن محل مناسب برای خشک کردن زرشک، بدون توجه به قیمت اصلی یا تعیین شده محصول، زرشک تازه را در اختیار دلالان قرار می‌دهند.براتی برای تایید سخن‌های خود گفت: اگر باور ندارید با هم به ۲۰ روستای دارای زرشک استان سری بزنیم و از نزدیک ببینم آیا ۲۰ کشاورز از قیمت‌های تعیین شده با خبر هستند یا خیر. رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی گفت: یکی دیگر از اقدامات حمایتی از کشاورزان، پیش خرید محصول است به این شکل که ۲۰ درصد مبلغ قبل از برداشت به کشاورز پرداخت می‌شود تا حداقل بتواند پول کارگران را پرداخت کند و مابقی زمان برداشت یا بعد از خشک کردن زرشک پرداخت می‌شود.خیریه افزود: مشاهده شده برخی از کشاورزان زرشک نارس و نوبر را به دلالان می‌فروشند و محصول در استان‌های دیگر به نام خراسان جنوبی به فروش می‌رسد لذا کیفیت محصول را زیر سوال می‌برد و قیمت را می‌شکنند که این مشکل نیاز به پیگیری دارد. وی بیان کرد: بایستی از طریق سازمان‌های نظارتی جلوی این اقدام گرفته شود در این صورت کمک زیادی به توزیع زرشک با کیفیت در بازار کشور خواهد شد. رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی در خصوص فروش زرشک تازه این است که برنامه‌ریزی برای توزیع آن در شهرستان‌های بزرگ وجود ندارد اگر زرشک به میزان مصرف و در بسته‌بندی‌های مناسب از طریق اتحادیه‌ها به سایر شهرستان‌ها ارسال شود قیمت این محصول نوسان نخواهد داشت.وی تاکید کرد: کشاورزان به توصیه‌های کارشناسان توجه نمی‌کنند و مدام اصرار بر ادامه روش‌های سنتی دارند همچنین وقتی بین کشاورزان اتحاد وجود ندارد تمام تلاش‌های ما بی‌نتیجه می‌ماند.خیریه عنوان کرد: سطح زیرکشت باغ های زرشک در استان رو به افزایش است و امسال میزان برداشت محصول ۱۰۰ هزار تن زرشک تازه معادل حدود ۲۰ هزار تن زرشک خشک پیش‌بینی شده است.رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی گفت: در انجام یک معامله، مهمترین بخش نحوه‌ پرداخت‌ها و تبادلات است که در این زمینه برای خرید محصولات کشاورزی می‌توان از روش اعتبار اسنادی ال سی استفاده کرد (یک روش پرداختی است که در آن تعهد قطعی به پرداخت از جانب بانک گشاینده‌ اعتبار وجود دارد و به خریدار و فروشنده داده می‌شود که به موجب آن بانک تعهد می‌کند که میزان پرداختی خریدار، در زمان تعیین شده و با همان مبلغ مورد توافق و صحیح، به فروشنده داده خواهد شد.) خیریه افزود: برای خرید محصول زرشک‌کاران با توافق بین خریدار و فروشنده پیگیری‌های لازم انجام می‌شود تا با ایجاد 

ال سی بانک‌ها تضمین پرداخت نیز وجود داشته باشد.مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی هم گفت: در خصوص کیفیت زرشک، کشاورزان از همه بهتر می‌دانند کدام باغ محصول مرغوب و کدام یک محصول بی‌کیفیت‌تر دارد لذا می‌توانند در خصوص قیمت محصول خود تصمیم‌گیری کنند.وی یادآور شد: برای ایجاد صنایع بسته‌بندی و فرآوری محصول زرشک باید خود کشاورزان ورود کنند نه اینکه منتظر باشند سرمایه‌گذاری غیربومی حتما محصول را خریده و بسته بندی و به فروش برساند.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی تاکید کرد: کشاورزان می‌توانند مانند همیشه با اتحاد و وحدت با یکدیگر در این زمینه ورود کنند جهاد کشاورزی نیز تسهیلات لازم با بهره پایین در اختیار آنان قرار می‌دهد.وی عنوان کرد: یکی از مشکلات زرشک‌کاران نداشتن بارگاه زرشک است، هر چاه کشاورزی یا روستا می‌تواند با استفاده از تسهیلات ارزان قیمت نسبت به احداث بارگاه اقدام کنند اما اینکه برای کشاورز زمین و تسهیلات واگذار شود نه تنها امکان پذیر نیست که برای کشاورز نیز سخت است.

بیکس یادآور شد: کشاورزان می‌توانند برای احداث ۵۰ مترمربع بارگاه زرشک در دو طبقه با ظرفیت چهار تن زرشک تازه از تسهیلات جهاد کشاورزی استفاده کنند البته ابتدا باید زمین و فونداسیون از قبل آماده شده باشد. وی به صدور مجوز ۳۸۰ بارگاه زرشک در استان اشاره کرد و گفت: هیچگونه محدودیتی اکنون در زمینه پرداخت تسهیلات احداث بارگاه زرشک در استان وجود ندارد. مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی ادامه داد: به کشاورزان توصیه می‌کنیم بارگاه زرشک را در قالب مجتمع احداث کنند یا به گونه‌ای باشد که بر اساس الگوهای نظام مهندسی و جهاد کشاورزی باشد.وی گفت: سطح زیرکشت زرشک در استان ۱۶ هزار و ۷۲۶ هکتار است و ۱۸ هزار بهره‌بردار در این زمینه فعال هستند. بیکس افزود: پیش بینی شده امسال بیش از ۸۰ هزار تن زرشک در استان برداشت شود (۲۰ هزار تن زرشک خشک) که از این میزان ۱۰ درصد فرآوری و  به محصولاتی از قبیل آب زرشک و کنسانتره تبدیل و مابقی  خشک بسته‌بندی و به فروش می‌رسد. 

وی ادامه داد:  ۱۲ واحد فرآوری و بسته‌بندی در استان فعال است که سالانه ۶ هزار و ۶۰۰ تن محصول زرشک بسته‌بندی و ۲ هزار و ۷۷۰ تن نیز فرآوری می‌شود.مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی اظهار کرد: از دو سال قبل طرحی برای مجموع زرشک تولیدی استان تهیه شده و به وزارت جهاد ارسال شده است که برای اجرای آن ۲۳۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.وی اضافه کرد: به این صورت که ۳۰ درصد محصول  تازه و خوشه‌ای در کارخانه‌ها، “وکیوم” و بسته‌بندی شود همچنین احداث مجتمع یا بارگاه‌های زرشک با سازه‌های کاملا سبک در روستاها پیش‌بینی شده است. بیکس عنوان کرد: در این خصوص در پنج شهرستان که دارای محصول زرشک هستند احداث ۱۵۰ هکتار بارگاه زرشک با اعتبار ۸۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. وی با بیان اینکه ۱۷ محصول فرآوری از زرشک قابل تولید است، تصریح کرد: تاکید ما تنها بر ایجاد بارگاه زرشک نیست چراکه نگاه صنایع تبدیلی صادرات محور است و توصیه داریم صنایع و کارخانه‌ها به سمت تولید محصولات مختلف زرشک پیش بروند.

صادرات سه درصدی زرشک ایران

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی با بیان اینکه تنها حدود سه درصد زرشک خراسان صادر می‌شود، تاکید کرد: می‌توان با توسعه صنایع فرآوری این محصول ارزش افزوده آن را بالا برد و علاوه بر افزایش سود زرشک‌کاران، زمینه‌های اشتغال را نیز افزایش داد. وی گفت: چرا همیشه باید منتظر ورود سرمایه‌گذار به استان باشیم در حالی که کشاورزان خود می‌توانند در این زمینه سرمایه‌گذار باشند، مهمترین بحث محصولات کشاورزی این است که قیمت محصول اولیه بالا است لذا اگر تشکل‌ها و کشاورزان وارد شوند مشکل بزرگی حل خواهد شد در غیر این صورت احداث کارخانه مشکل محصولات راهبردی استان را رفع نخواهد کرد. بیکس افزود: کارخانه‌هایی اکنون در استان وجود دارد که به دلیل بالا بودن قیمت اولیه محصول، نمی‌توانند با ظرفیت کامل کار کنند که در این زمینه حداقل کشاورزان می‌توانند به صورت مشارکتی با فروش محصول خود سهمی در تولید داشته باشند.وی بیان کرد: فقط یک کارخانه استان ظرفیت چهار هزار تن زرشک خشک معادل ۲۰ هزار تن زرشک تازه را دارد که می‌تواند یک سوم محصول استان را فرآوری کند اما مشکلاتی از قبیل قیمت بالای خرید اولیه، صادرات و برگشت پول و سایر سبب شده نتواند از ظرفیت کامل استفاده کند.